Bergama Kılıç Kalkan Halk Oyunları Derneği olarak kültürümüzde önemli bir yeri olan ve atalarımızdan miras kalan kılıç kalkan oyununu yaşatmak ve geliştirmek için çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Bir Bergama değeri olarak geleneklerimizi yaşatırken kent tanıtımı konusunda da üzerimize düşen görevimizi layıkı ile yapmaya çalışıyoruz.

             Kılıç kalkan  eskirim, atıcılık sporu gibi savaş sanatından spor sanatına, içinde ritm özelliğiyle de halk kültürüne dönüşmüştür. Kılıç ve kalkanın bir ahenk içinde birbirine vurulması ile oynanan oyun, müziksiz olması ile de diğer birçok halk dansından ayrılır. Eskiden savaş aleti olarak kullanılan kılıç kalkan, askerlerin eğitimleri esnasında birbirlerine yeteneklerini sergilemek, eğitimleri zevkli hale getirmek ve hatta kuşatmalarda düşman askerinin moralinin bozulması amacıyla da oluşturulan gürültünün zamanla ritimli bir ritüel haline dönüşerek kılıç-kalkan oyunu gelişmiştir. Savaşı sanata dönüştürmüş atalarımız.

            Atalardan miras kılıç kalkan ülkemizde sadece iki şehrimizde varlığını sürdürmektedir. İsminde kılıç kalkan ismi geçen dernekler de yine bu şehirlerde bulunmaktadır. Bu şehirler Bursa ve bizim ilimiz İzmir’dir. Temelde aynı olsa da Bergama Kılıç Kalkanı, Bursa'da oynanan oyundan figür, ekipman, stil ve tavrıyla farklılıklar göstermektedir.

              Bergama’da kılıç kalkan medreselerde öğretilegelmiştir. Atalarımızdan miras olan bu kültür ulema tabakası tarafından sahip çıkılarak nesillere aktarılmıştır.13 Nisan 1934 yılında Atatürk Bergama’ya  geldiğinde, onu karşılayanlar arasında zeybek efeleri ile kalkancı efeler de vardı.

              Osman Bayatlı Bergama bölge kültürünün kayıt altına alınması ve gelecek nesillere aktarılması  konusunda önemli çalışmalar yapmış önemli bir şahşiyettir. Eski kalkancılardan Osman Güdücü hoca ile Bergama’daki kalkancılığın durumu hakkında yaptığı konuşmadan aktardıkları.

               “1288(1872) de Bergama da doğdum.Bergama da 12 yıl dört müderristen ders okudum. 1310(1894) tarihlerinde Bergamada okurken Karacahmet medresesinin iç dairesinde kalkan dersleri veriliyordu. Bende devam ettim. Birçok meraklı talebe ve hariçten gençler vardı. Burada kalkan derslerini Konya’dan Bergamaya tahsile gelen hocazade Mustafa efendi veriyordu.“

             Tarihi eskilere dayanan Bergama Kılıç Kalkan; Cumhuriyet döneminde Bergama Halk Eğitim Merkezi ve Sanat Okulu (Endüstri Meslek Lisesi) tarafından kılıç-kalkan ekipleri oluşturulmuş ve çeşitli etkinliklerde gösteriler yapılmıştı. Atatürk’ün talimatıyla kutlanmaya başlanılan Türkiye’nin ilk, dünyanın ikinci yerel festivali olan, 1937 yılından bu yana kutlanan Bergama Kermesi’nin vazgeçilmez gösteri ekiplerinden birisi olmuştur.  

             Maalesef zamanla, önce Halk Eğitim Merkezi tarafından yetmişlerde ve sonradan Endüstri Meslek Lisesi tarafından seksenlerde son gösterilerini yapmışlardır. Unutulduğu düşünülen ve hatıralarda yaşayan Bergama Kılıç Kalkan 2013 yılında yeniden gün yüzüne çıkmıştır.2017 yılında dernekleşerek bu kültürün aktarılması ve geliştirilmesi için özel çalışmalar yapılmaya gayret edilmektedir Derneğimiz bu geleneğin yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması konusunda kararlıdır. 

             Türkiye 2006 yılında sözleşmeye taraf olduğu; Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Teşkilatı UNESCO, 2003 yılında temel amacı kültürel mirası korumak olan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesini kabul etmiştir.

22 Haziran 2014 tarihinde Katar’ın başkenti Doha’da yapılan toplantılarda Bergama’nın listeye girmiştir. Bergama sadece ülkemizde değil tüm UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan varlıklar içinde adaylık sürecindeki çalışmaları en hızlı şekilde yürüterek listeye giren nadir alanlardan birisidir. Bergama’nın Geçici Listeye girişi ile başlayan süreçte hiç vakit kaybı olmadan UNESCO’nun ve ICOMOS’un izlediği adaylık süreci tamamlanmıştır.

            Dosya hazırlık çalışmaları sürecinde o güne kadar tescili olmayan Roma Su Kemerleri, Kybele Kutsal Alanı, bazı Tümülüsler ve Columbarium gibi göz ardı edilmiş yapılar üzerinden çalışmalar geliştirilerek tescil işlemlerinin yapılması gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Bergama’nın somut olmayan kültürel değerleri olan halıcılık, yorgancılık, sepetçilik, parşömen yapımı, gelin çeyizi, sünnet yatağı gibi geleneksel eylemlerin de tescillenmesi işlemleri gerçekleştirilmiştir.

             Bergama Kılıç Kalkan kültürünün de somut olmayan kültürel değer olarak tescillemesini talep etmekteyiz. Tekrar ara verilmesine ve unutulmasına fırsat verilmemesi için, bu geleneğin devam ettilmesi amacıyla gerekli olduğunu düşünüyoruz. Sadece Bergama değil, sadece ülkemiz için değil,  dünyamız için korunması gereken bir değer konumundadır.

            Bu konuda gereken başvuruları yapmış bulunmaktayız. Atalarımızdan kalan bu mirasımızın, somut olmayan kültürel miras olarak tescillenerek gereken değerini göreceğine inanıyoruz.